Դասարանական աշխատանք

1. Կատարիր հանում.

ա) 3,56 — 2,14 =1,42 

բ) 81,22 — 53,12 = 28,10

գ) 111,782 — 65,327 = -541,488

դ) 17,1 — 8,256 = 

ե) 0,625 — 0,1 = 

զ) 7,35 — 6,35 =1,00

2. Հաշվիր.

ա) 3 — 0,1 =

բ) 5 — 2,63 = 

գ) 10 — 9,68 =

դ) 1 — 0,047 = 

ե) 25 — 10,38 = 

զ) 102 — 96,24 =

3. Հաշվիր տարբերությունը.

ա) 1,037 — 1 = 

բ) 3,263 — 2 = 

գ) 8,002 — 8 =

դ) 11,397 — 9 =

ե) 107,03 — 56 =

զ) 34,56 — 29 =

4. Լուծիր հավասարումը.

ա) 7,86 + x = 10,05

բ) 43,19 + x = 45,114

գ) 117,18 — x = 38,241

դ) 53,27 + x = 90

5. Ուղղանկյան կողմերի երկարությունները 6,37դմ և 10,01 դմ են։ Ուղղանկյան մեծ կողմը փոքրացրել են 3,2 դմ-ով, իսկ փոքր կողմը՝ 5,5 դմ-ով։ Որքա՞ն է ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

6. Հաշվիր գումարը.

ա) -3,244 + 8,01 = 

բ) 14,62 + (-0,37) = 

գ) 21,21 + (-4,8) =

դ) -5,3 + 1,72 = 

ե) -0,34 + 7,72 = 

զ) -0,85 + 9,46 =

7. Հաշվիր արտահայտության արժեքը.

(0,241 — 0,15) * 100 + (3,72 + 14,25) * 10 =

Դասարանական աշխատանք

1. Կոնֆետի համար վճարել են 3 անգամ ավելի, կամ 600 դրամով ավելի, քան թխվածքի համար։ Որքա՞ն են վճարել թխվածքի համար։

3x-x=600
2x = 600
600:2=300
x=300

2. Տետրերի համար վճարել են 4 անգամ ավելի, կամ 720 դրամով ավելի, քան քանոնի համար։ Որքա՞ն են վճարել քանոնի համար։

4x-x=720

3. Արևի տակ տաքանում էր մի քանի կատու։ Նրանք միասին 10 թաթ ավելի ունեին, քան ականջ։ Քանի՞ կատու էր տաքանում արևի տակ։

4. Ընդհանուր քանակով 10 շուն ու կատու կերակրեցին 56 պաքսիմատով։ Ամեն շանը հասավ 6, իսկ ամեն կատվին՝ 5 պաքսիմատ։ Քանի՞ շուն ու քանի՞ կատու կերակրեցին։

5. Քանի՞ հավ ու ոչխար կար տնտեսությունում, եթե հայտնի է, որ բոլոր հավերն ու ոչխարները միասին ունեին 19 գլուխ և 46 ոտք։

6. Ընդհանուր քանակով 15 եռանկյուն ու քառանկյուն միասին ունեն 53 անկյուն։ Քանի՞ եռանկյուն և քանի՞ քառանկյուն կար։

7*. (Հին խնդիր)

Մի մարդ հարցրեց ուսուցչին. 

— Քեզ մոտ սովորող քանի՞ աշակերտ ունես։

Ուսուցիչն էլ պատասխանեց.

— Եթե իմ մոտ գան էլի այնքան, որքան ես ունեմ, ու էլի դրա կեսը, ու էլի չորրորդ մասը և նաև քո որդին, ապա ես կունենամ 100 աշակերտ։

Քանի՞ աշակերտ ուներ ուսուցիչը։

8. Լուծիր հավասարումը.

ա) x — 4 = 2x + 5

Դասարանական աշխատանք

1. Գրիր հետևյալ թվերի բացարձակ արժեքները.

ա) |-7 2/9| = 7 2/9

բ) |0| = 0

գ) |-9 7/8| =9 7/8

դ) |-10 87/100| = 10 87/100

ե) |+3 3/4| = 3 3/4

զ) |-6 27/71| = 6 27/71

2.  Համեմատիր հետևյալ ռացիոնալ թվերը.

ա) -5/3 < 3/5 

բ) -1/2 > -2/3

գ) 7/3 և 15/4

դ) 4/7 > -2/9

3. Կատարիր գործողությունները.

ա) 1/2 + 3/2 = 4/2

բ) 4/5 — 1/5 =3/5

գ) -7/9 — 1/9 = 6/9

դ) -9/15 + 3/15 =6/15

ե) -3/4 + (-1/4) =2/4

զ) -6/7 — (-2/7) = 4/7

4. Կոտորակները բեր ընդհանուր հայտարարի.

ա) 3/7 և 2/14

բ)  12/15 և 4/25

գ) 7/9 և 4/10 

դ) 20/50 և 5/25

ե) 23/30 և 2/90

զ) 5/17 և 4/34

5. Կատարիր գործողությունները.

ա) 1/14 — 3/7 =

բ)  -7/9 + 5/10 = 

գ) -3/4 + (-5/20) =

դ) -5/6 — 3/8 =

ե) -8/9 — (-4/6) =

զ) 5/7 — (-3/56) =

6. Լևոնը ընտրեց մի թիվ, այն բազմապատկեց իրենով, ստացվածից հանեց 2, արդյունքը բազմապատկեց 3-ով, հետո գումարեց 4, ապա

Խնդիրներ «Տոկոսներ» թեմայից

Դասարանական աշխատանք

1.  Խանութ առաքեցին 2500 կգ լոլիկ։ Առաջին օրը վաճառեցին այդ ամբողջ ապրանքի 30%-ը։ Քանի՞ կգ լոլիկ մնաց վաճառելու։

2500*30:100=750

2500-750=1750

2. Տանձի չրի զանգվածը թարմ տանձի զանգվածի 20%-ն է։ Քանի՞ կգ չիր կստացվի 350 կգ թարմ տանձից։ 

350*20:100=70

3. Բարձրագույն կրթություն ունեցողների միջին աշխատավարձը 225 000 դրամ է, չունեցողներինը՝ 150 000 դրամ։ Քանի՞ տոկոսով է բարձրագույն կրթություն ունեցողների միջին աշխատավարձը ավելի բարձրագույն կրթություն չունեցողների միջին աշխատավարձից։

225000-150000=75000

750000:150000*100=50

4. Խառատը մինչև ընդմիջում տաշեց 24 մանրակ, ինչը հերթափոխային պլանի 60%-ն է։ Քանի՞ մանրակ է տաշում խառատը մեկ հերթափոխում։

24*100:60=40

5. Զբոսաշրջիկները անցան երթուղու 75%-ը, և նրանց մնում էր անցնել ևս 5 կմ։ Ինչքա՞ն է երթուղու երկարությունը։

5*100:25=20

6. Միսը եփելիս կորցնում է իր զանգվածի 40%-ը։ Որքա՞ն եփած միս կստացվի 6 կգ թարմ մսից։

6*60:100=3,6

7. Ակցիայի արդյունքում ապրանքների գներն իջել են 20%-ով։ Ինչքա՞ն պետք է վճարել վերնաշապիկի համար, եթե նրա սկզբնական գինը 8000 դրամ էր։

8000*20:100=1600

8000-1600=6400

8. Ծրագրավորողի աշխատավարձը բարձրացել է 15%-ով։ Ինչքա՞ն է նոր աշխատավարձը, եթե մինչև բարձրացումը 300 000 դրամ էր։ 

300000*15:100=45000

300000+45000=345000

9. Նորածնի քաշը 3 կգ էր։ Մեկ ամիս հետո նա կշռում էր 4 կգ 200 գ։ Քանի՞ տոկոսով է ավելացել նրա քաշը։ 

1200:3000*100=40

10. Մեկը իր ունեցած գումարից 4000 դրամ նվիրաբերեց մանուկների ֆոնդին։ Ինչքա՞ն գումար ուներ այդ մարդը, եթե նվիրել է իր ունեցածի 2%-ը։

4000*100:2=200000

Լրացուցիչ առաջադրանք

1. Դպրոցում 400 աշակերտ է սովորում, որի 52%-ը աղջիկներ են։ Գտիր տղաների քանակը։ 

2. Խաղողը չորացնելիս կորցնում է իր զանգվածի 70%-ը։ Ինչքա՞ն չամիչ կստացվի 80 կգ թարմ խաղողից։

3. Ապրանքն արժեր 5000 դրամ։ Նրա գինը բարձրացավ  20%-ով։ Քանի՞ դրամով բարձրացավ գինը։

4. Միսը եփելիս կորցնում է իր զանգվածի 40%-ը։ Որքա՞ն թարմ միս պետք է վերցնել, որ ստացվի 6 կգ եփած մսից։

5. Համաձուլվածքի 40%- ը անագ է, 2%-ը՝ ոսկի, իսկ մնացած մասը՝ կապար։ Քանի՞ գրամ անագ, ոսկի և կապար կա այդ համաձուլվածքի 300 գրամում։ 

Կրկնություն

1․ Հարաբերությունն արտահայտիր սովորական կոտորակի տեսքով, եթե հնարավոր է՝ կրճատիր։

ա) 8 ։ 32 = 8/32 =1/4

բ) 15 : 50 = 15/50= 3/10

գ) 2 : 40 = 2/40=1/20

դ) 100 : 25 =100/25=4/1

2․ Յոթերորդ դասարանում կա 36 աշակերտ, որոնցից 9-ը տղա են, իսկ մնացածը՝ աղջիկ:  27

 Որքա՞ն է տղաների թվի հարաբերությունը աղջիկների թվին: 9/

3․ Հաշվիր արտահայտության արժեքը․ 

500 • (m — m) + 7 =7

4․ 1 վայրկյանը 1 րոպեի ո՞ր մասն է կազմում։ 1/60

5․ Հաշվիր համեմատության անհայտ անդամը:

ա) 3/5 = 9/r=5*9=45 45:3=15

բ) 1/6 = a/42 =1*42=42 42:6=7

գ) 8/x = 16/28= 28*8=224 224:16=14

դ) b/9 = 1/3= 9*1=9 9:3=3

6․ Արդյո՞ք 8/1 = 48/24 հավասարությունը կազմում է ճիշտ համեմատություն։

ա) այո

բ) ոչ

7․ Նշիր ճիշտ համեմատություն կազմած հավասարությունները

ա) 30 ։ 15 = 10 : 3

բ) 10 : 4 = 110 : 44

գ) 3 : 11 = 100 : 40

դ) 30 : 12 = 10 : 4

ե) 10 : 3 = 100 : 40

8․ Հաշվեք արտահայտության արժեքը․

3/4 ։ 1/4 + 7/2 • 4 = 

Դասարանական աշխատանք

1. Թիվը պակասորդով կլորացրու մինչև տասնորդականները.

ա) 0,9382 ≈ 0,9

բ) 28,2897 ≈ 28,2

գ) 100,5621 ≈100,5

դ) 1,0625 ≈ 1,0

ե) 80,0388 ≈ 80,0

զ) 6,0999 ≈  6,0

2. Թիվը հավելուրդով կլորացրու մինչև հարյուրերորդականները.

ա) 7,8932 ≈ 7,9

բ) 85,0639 ≈ 85,07

գ) 0,111 ≈ 0,12,

դ) 0,9999 ≈ 1

ե) 65,6788 ≈65,68

զ) 721,8957 ≈721,9

3. Ասա, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը.

ա) 93,6527 ≈ 93,65

բ) 734,82 ≈ 735

գ) 0,563891 ≈ 0,564

դ) 0,562891 ≈ 0,6 

4. Հաշվիր և պատասխանը կլորացրու մինչև հարյուրերորդականները.

ա) 0,377 + 3,409 — 2,1006 ≈

բ) 12,4589 — 6,27 + 1,395 ≈

5. Թվերը կլորացրու մինչև հարյուրերորդականները, ապա կատարիր հաշվումները.

ա) 11,4444 : 3,52222 ≈

բ) 3,509 (0,7654 — 0,333) ≈

6. Կատարիր հաշվումները՝ թվերը նախապես կլորացնելով մինչև տասնորդականները.

ա) (3,26 + 2,045) (0,376 — 0,18) ≈

բ) 4,026 3,828 + 2,106 0,99 ≈

7. Կլորացրու մինչև հարյուրերորդականները և համեմաատիր թվերը.

ա) 0,136 և 0,144

բ) 2,254 և 2,256

գ) 3,769154 և 3,767002

Դասարանական աշխատանք

1. Կատարիր բազմապատկում.

ա) 14,103*10 =141,030

բ) 0,729*1000 =729

գ) 7,93*10000 = 79300

դ) 0,879*100 = 879

2. Կատարիր բաժանում.

ա) 35,707 : 10 = 3,5707

բ) 0,48 : 100 = 0,0048

գ) 6,765 : 1000 = 0,006765

դ) 7 : 100 = 0,07

3. Դիրքային գրառումով գրիր տասնորդական կոտորակը.

ա) 372/10 = 

բ) 3/100 = 

գ) 4567/10 = 

դ) 513/10000 = 

ե) 813/100 = 

զ) 932/1000 = 

4. Տասնորդական կոտորակը գրիր սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 137,56 = 137 56/100

բ) 1,001 = 1

գ) 3,5978 = 3 5978/1000

դ) 37,1 =  37 1/10

ե) 0,003 =  0 3/100

զ) 16,99 =  16 99/10

5. Կատարիր բազմապատկում․

ա) 3 • 2,95 =

բ) 16,387 • 0,29 =

գ) 0,782 • 55 =

դ) 17,32 • 896,1 =

6. Կատարիր բաժանում.

ա) 18 : 0,6 =

բ) 0,39 : 390 =

գ) 0,04 : 0,4 = 

դ) 0,1 : 0,5 =

Դասարանական աշխատանք

1. Կատարիր գումարում.

ա) 3,421 + 53,75 =  57,171

բ) 0,5231 + 2,4 =  2,9231

գ) 83 +451,2 =  53,24

դ) 0,003 + 2191,6 =  2191,603

ե) 2,14 + 36 = 

զ) 0,035 + 0,00071 =  

2. Կատարիր հանում.

ա) 5,36 — 4,14 = 

բ) 21,24 — 13,12 = 

գ) 222,982 — 56,327 = 

դ) 27 — 8,256 = 

ե) 0,625 — 0,1 = 

զ) 7,35 — 6 =

3. Հաշվիր գումարը.

ա) -3,244 + 8,01 = 

բ) 14,62 + (-0,37) = 

գ) 21,21 + (-4,8) =

Բաժանումը տասնորդական կոտորակի վրա

Դասարանական աշխատանք

1. Հաշվիր.

ա) 6 : 0,1 =  60

բ) 35 : 0,1 = 350

գ) 7,21 : 0,01 = 721

դ) 4,29 : 0,1 = 42,9

ե) 4,729 : 0,001 =4729

զ) 7,1 : 0,001 = 7

2. Կատարիր բաժանում.

ա) 48 : 4,8 =10

բ) 39 : 0,39 =100

գ) 4 : 0,4 = 10

դ) 10 : 0,005 = 2000

ե) 2 : 0,02 = 100

զ) 0,64 : 3,2 = 0,2

3. Հաշվիր.

ա) 0,21 : 0,84 = 0,25

բ) 0,19 : 0,095 = 2

գ) 3,76 : 0,4 =9,4

դ) 7,05 : 1,5 = 

ե) 40,25 : 2,3 =

զ) 189,1 : 0,305 =

4. Լուծիր հավասարումը.

ա) 3,87x = 7,74

բ) 0,32x = 0,48

5. 66,5 հազար դրամով գնեցին 4 աթոռ և 3 բազկաթոռ։ Ամեն մի բազկաթոռը 5 անգամ թանկ է յուրաքանչյուր աթոռից։ Քանի՞ հազար դրամ արժե մեկ բազկաթոռը։

6. Հաշվիր արտահայտության արժեքը.

0,25 : 4 + 15,3 : 5 + 12,4 : 8 + 0,15 : 3 =

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

1. Կատարիր բաժանում.

ա) 302 : 0,2 =

բ) 10,5 : 0,7 = 

գ) 40,25 : 2,3 = 

դ) 0,001 : 0,2 =

ե) 0,0225 : 15 =

զ) 35,601 : 0,01 =

2. Փիղը 0,7 տոննայով ծանր է գետաձիուց։ Իսկ նրանց ընդհանուր քաշը 8,3 տոննա է։ Որքա՞ն է յուրաքանչյուրի քաշը։

3. Լուծիր հավասարումը.

ա) 8,13x = 24,6339

բ) 7,25x = 9,425

4. Հաշվիր արտահայտության արժեքը.

96,7 : 10 + 0,045 : 5 + 140,4 : 12 + 1,53 : 15 =

Դասարանական աշխատանք

1. Կատարիր բաժանում.

ա) 8,368 ։ 2= 4,184
բ) 17,024 ։ 4= 4,256
գ) 0,0225 ։ 15=
դ) 10,5 ։ 7=15
ե) 6,25 ։ 125=5
զ) 10,08 ։ 24= 42
է) 11,223 : 3=3741
ը) 374,17 : 31=1207
թ) 13,041 : 23=567

2. Կատարիր 1,68 : 1000 բաժանումը:

Ընտրիր ճիշտ պատասխանը:

• 0,168
• 1,68
• 0,00168
• 0,0168

3. Հաշվիր արտադրյալը.

ա) 2,3 ⋅ 1,1 =

բ) 4,3 ⋅ 1,2 =

գ) 1,23 ⋅ 0,01 =

դ) 3,2 ⋅ 0,25 =

ե) 53 ⋅ 0,31 =

զ) 0,6 ⋅ 861 =

է) 0,22 ⋅  3,3 =

ը) 6,5 ⋅ 0,004 =

4. Հետիոտնը գնում է 4,4 կմ/ժ արագությամբ։ Քանի՞ կիլոմետր նա կանցնի 0,5 ժամում։

5. Հաշվիր արտադրյալը. (Բազմապատկել, օրինակ 0,1-ով, նույնն է՝ ինչ բաժանենք 10-ի)

ա) 3,59 ⋅ 0,1 = 

բ) 2,3 ⋅ 0,1 = 

գ) 0,0235  ⋅ 0,1 =

դ) 63,2 ⋅  0,01 =

ե) 3,5 ⋅ 0,01 = 

զ) 723,1 ⋅ 0,001 =

է) 79,4 ⋅ 0,001 =

ը) 3,8 ⋅ 0,001 =

Լրացուցիչ առաջադրանք

1. Հաշվիր քանորդը.

ա) 12,5 : 10 =

բ) 72,6 : 100 =

գ) 173,56 : 100 =

դ) 0,3 : 100 =

ե) 0,73 : 1000 =

զ) 1,664 : 10000 =

2. Կատարիր բաժանում.

ա) 3,6 : 3 = 

բ) 75,5 : 5 =

գ) 1,24 : 4 =

դ) 2,53 : 11 =